اثر نور بر مشخصه های کمی و کیفی نهال بلندمازو (مطالعه موردی: جنگل لوه)

بلندمازو (quercus castaneifolia c.a.m) که از مهمترین گونه های صنعتی شمال ایران و قفقاز به شمار می آید را می توان در گروه نیمه نور پسند ها جای داد. جنگل های بلندمازو و ارزش بالای اقتصادی و زیست محیطی این گونه ایجاب می کند که به موازات احیای مناطق مخروبه، به افزایش کمی نهال های آن نیز توجه لازم به عمل آید و در کنار آن بستر مناسب افزایش کیفیت نهال این گونه ی با ارزش با توجه به روش های نوین و موثر جنگل شناسی مهیا گردد. پرورش توده های جنگلی نیاز به شناخت دقیق از وضعیت سرشت طبیعی گونه ها و نحوه ی غلبه آنها بر اکوسیستم منطقه دارد. نور به عنوان مهمترین عامل اکولوژیکی است که در عملیات پرورش جنگل تغییر داده می شود تا کیفیت چوب تولید شده بهبود یابد. هدف از این تحقیق بررسی سطوح مختلف روشنه و شدت های مختلف نور، جهت دستیابی به بهترین شرایط نوری است تا در کنار افزایش خصوصیات کمی نهال های بلندمازو، مشخصه های کیفی آنها هم بهبود یابد. بدین منظور 10 روشنه در جنگل لوه گرگان انتخاب شد و در هر روشنه 9 میکروپلات تعبیه شد. جهت اندازه گیری شدت نور نسبی در هر میکروپلات از دوربین مجهز به عدسی چشم ماهی استفاده شد و عکس ها توسط نرم افزار gla تجزیه و تحلیل شدند. نتایج اندازه گیری های کمی و کیفی نهال ها و همچنین نتایج نورسنجی توسط نرم افزار excel و spss تجزیه و تحلیل شدند. با افزایش سطح روشنه ها، متوسط شدت نور نسبی از 3/18 درصد به 1/37 درصد افزایش می یابد که این تفاوت از نظر آماری در سطح 1 درصد معنی دار است . با افزایش سطح روشنه و افزایش شدت نور نسبی، تعداد و فراوانی نسبی نهال های بلندمازو از 82 اصله (38 درصد) به 77 اصله (5/35 درصد) کاهش می یابد حداکثر متوسط قطر یقه (8/1 سانتیمتر)، متوسط ارتفاع (1/69 سانتیمتر) و متوسط عرض تاج نهال (3/63 سانتیمتر) در مرکز روشنه ها بدست آمد. همچنین حداکثر متوسط قطر یقه (3/1 سانتیمتر) در نور متوسط (21 تا 30 درصد) و حداکثر متوسط ارتفاع (5/69 سانتیمتر) و متوسط عرض تاج (52 سانتیمتر) در نور شدید (>41%) محاسبه شد. از برآیند مجموعه اطلاعات و نتایج بدست آمده مشخص می شود که نهال های بلندمازو علیرغم معروف بودن به نورپسندی، در مراحل اولیه ی رشد تا حدودی نیاز به سایه دارند و نباید در مقابل تابش شدید آفتاب قرار بگیرند. ولی پس از گذشت مراحل نهالی و ورود به مرحله رویشی شل و خال نیاز نوری آنها افزایش می یابد.